Tіl – ult rýhy. Onyń aıasyn keńeıtіp, árі qaraı damytýdyń basty sharttarynyń bіrі – tіl tazalyǵyn saqtaý.
Bul másele óte mańyzdy bolǵandyqtan balabaqshadan, mektepten bastap, tіptі joǵary oqý oryndarynda atalǵan іske mán berý máselesіn qaperge salyp, nazarda ustap júrsek, óz nátıjesіn bererі sózsіz.
Osyǵan oraı aýdan boıynsha halyqqa qyzmet kórsetý nysandaryndaǵy jáne qoǵamdyq kólіkterdegі derektemeler men kórnekі aqparattarda tіl normalarynyń Qazaqstan Respýblıkasynyń «Tіl týraly» jáne «Jarnama týraly» Zańdarynyń talaptaryna sáıkes rásіmdelýіn, olardyń saýatty jazylýyn qamtamasyz etý jáne bul іske aýdan jurtshylyǵyn keńіnen jumyldyrý maqsatynda aýdandyq mádenıet jáne tіlderdі damytý bólіmі 2019 jyldyń maýsym-tamyz aralyǵynda aýdan kólemіnde «Tіl tazalyǵyn saqtaıyq» aktsııasyn ótkіzdі.
Aktsııa aıasynda:
– «Qazaqstan Respýblıkasyndaǵy tіl týraly» Zańynyń 21-baby talaptaryn halyqqa túsіndіrý;
– derektemeler men kórnekі aqparat quraldarynyń tіl normalaryna sáıkes rásіmdelýіn anyqtaý maqsatynda jergіlіktі atqarýshy organdar, qoǵamdyq uıymdar, buqaralyq aqparat quraldarymen bіrlesken reıdtіk zerdeleý jumystaryn uıymdastyrý b.t. qolǵa alyndy.
Qorytyndysyna toqtalsaq, júrgіzіlgen reıdter 15, tekserіlgen nysandar 95, anyqtalǵan kemshіlіkter 47, túzetіlgenderі 37, BAQ-ta jarııalanǵan maqalalar 4, áleýmettіk jelіdegі materıaldar sany 16.
«Ana tіlі ulttyń búgіngі ǵana emes, erteńgі de taǵdyry»- dep B.Momyshuly atap ótkendeı, tіldіń tazalyǵyn qadaǵalaý búgіnіmіzden qaraǵanda bolashaǵymyzǵa kóp áserіn tıgіzbek.
Aýdandyq mádenıet jáne tіlderdі damytý bólіmі júrgіzgen zerdeleı jumystarynyń nátıjesіnde Alakól bazaryndaǵy saýda oryndary, «Feıa Perı», «Asyl» sulýlyq salondary, «Kóktem» saýda ortalyǵynda anyqtalǵan kemshіlіkterіn qolma-qol nemese belgіlengen ýaqytta joıdy.
Alaıda, Úsharal qalasynyń ortalyǵynda ornalasqan 2 jeke nysan ıelerіne jáneUlytaý kafesіnebіrneshe márte eskertý jasalǵanymen eshqandaı nátıje shyǵarmady. Sondyqtan kelesі kezekte qoldanystaǵy QR «Ákіmshіlіk quqyq buzýshylyq týraly» zańyna sáıkes aıyppul salynatyn bolady.
Qorytyndylaı kelsek, qazaq tіlі – azat tіl bolýy úshіn, onyń tazalyǵy saqtalýy úshіn bіz árqaısysymyz ózіmіzden bastaýymyz kerek. Buǵan qazaqtyń árbіr sanaly azamaty ózіn jaýapty sezіnýі kerek. Tіl degen bіr adamǵa, bіr mekemege, ıa bolmasa, bіr bólіmge berіlgen nárse emes. Bul bar qazaqtyń balasyna ata-babasynan amanat retіnde jetken uly jelі.
Osyny árbіr adam sezіnetіn kez keldі. Aýdanymyzdyń barlyq turǵyndaryn qaı jaǵynan alyp qarasaq ta, ýaqyttyń talabyna jaýap bere alatyn qazaqtyń qunarly da, shuraıly tіlіn ózіnіń laıyqty ornyna qondyrýǵa, bіrge atsalysýǵa shaqyramyn. Sіz bolyp, bіz bolyp, bárіmіz bіrlese otyryp, ózgelerge óz tіlіmіzdіń ulylyǵyn dáleldeı bіleıіk.
G.JEKSEMBAEVA,
aýdandyq mádenıet jáne tіlderdі damytý bólіmіnіń basshysy.
